هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی، هوش ماشین هاست! و در واقع یکی از شاخههای علوم کامپیوتر است که در آن به ساخت ماشینهایی هوشمند پرداخته میشود که مانند انسانها عمل میکنند. یک عامل هوشمند، سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را پس از تحلیل و بررسی افزایش میدهد. هوش مصنوعی در آیندهای نه چندان دور زندگی انسانها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بر اساس یک تحقیق دانشگاه آکسفورد که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفته است؛ ۴۷ درصد از کل جایگاههای شغلی ایالات متحده در سال ۲۰۳۰ به شکل اتوماسیون و بدون حضور انسان انجام میگیرند. محققین براین باورند که نهایتاً مهندسان نرمافزار روزی با برنامهای هوشمند جایگزین خواهند شد؛ برنامهای که میتواند کدها را خود کپی کند، بنویسد و آنها را بهبود بخشد.
جان مکارتی اولین شخصی بود که از هوش مصنوعی استفاده کرد. از او به عنوان پدر «علم و دانش تولید ماشین های هوشمند» نیز یاد میشود و ایشان مخترع یکی از زبانهای برنامه نویسی هوش مصنوعی به نام «lisp» نیز است.
شاخههای گوناگونی از هوش مصنوعی وجود دارند که برخی از این شاخه ها عبارتند از:
- یادگیری ماشین (Machine Learning)
- شبکهٔ عصبی مصنوعی (Neural Networks)
- بینایی ماشین (Machine Vision)
- سیستم های خبره (Expert System)
- پردازش زبان طبیعی (NLP)
- الگوریتم ژنتیک (Genetic Algorithm)
- مفاهیم مرتبط با روباتیک (Robotic)
هوش مصنوعی در همه جا وجود دارد، از دستگاههای خودکار در شرکتها و کارگاههای صنعتی گرفته تا اقدامات بهداشتی و درمانی در مبارزه با ویروس کرونا، توسعهدهندگان از هوش مصنوعی برای افزایش بهرهوری، قابلیت اطمینان و ایمنی در صنایع استفاده میکنند. هوش مصنوعی همچنین برای بسیاری از مشکلات، راهحل ارائه می دهد و بدون هوش مصنوعی روش حل این مشکلات بسیار دشوار یا تقریبا غیرممکن است.
بر اساس گزارش مشاغل نوظهور در سال ۲۰۲۰، هوش مصنوعی، علوم داده و نقشهای رباتیک عملاً در هر صنعتی در حال گسترش و توسعه است.
بیشتر بدانید:
- ترکیب بلاک چین و اینترنت اشیاء ما را به کدام سمت هدایت می کند؟
- رونمایی Dell از استوریج جدید برای دیتاهای غیرساختاریافته
- بررسی قابلیت Bitfusion در vSphere7
افزایش مهارت در هوش مصنوعی و رباتیک برای موفقیت سازمانهای IT، خرده فروشیها، تدارکات، آموزش عالی، لوازم الکترونیکی مصرفی و فراتر از آن حیاتی است.
تعامل با هوش مصنوعی در میان متخصصان فناوری به روتین روزانه تبدیل شده و بسیاری از افراد مشتاق یادگیری و آشنایی با مفاهیم آن هستند.
آیا هوش مصنوعی می تواند دوست انسان باشد؟
هوش مصنوعی پاسخ کلی برای چالش برانگیزترین مشکلات زمان ما خواهد بود!
پیشرفت تکنولوژی، همواره یک پدیده خنثی است و ما انسانها هستیم که این پدیدهها را مثبت، منفی، دوست یا دشمن میکنیم. هنگامی که نیوتن قانون سوم حرکت را کشف کرد، هدف تولید سلاح نبود. در مورد AI نیز همین گونه است. انسانها میتوانند از آن برای ایجاد تجهیزات تشخیص پزشکی یا ماشینهای کشتار استفاده کنند. مهمترین نکته این است که چه کسی و برای چه هدفی از آن استفاده میکند.
به عنوان مثال، در زمینه پزشکی میتوان از الگوریتمهای هوش مصنوعی برای آشنایی با بهترین ترکیبات شیمیایی استفاده کرد که برای رفع بیماریها استفاده شوند و نیز از AI میتوان در ساخت پهپادهای با مهارتهای مختلف جنگی برای کشتن افراد عالی رتبه یا شرور استفاده کرد.
ما با ترکیبی از احساسات ترس، شیفتگی و امید درمورد هوش مصنوعی روبرو شدهایم. همواره، عصر هوش مصنوعی به عنوان آغاز یک عصر آخرالزمانی حیرتانگیز، به تصویر کشیده میشود که روباتها بشریت را کنترل خواهند کرد و رویاهای بد علمی-تخیلی همانطور که انتظار میرود گسترش مییابند. به همین ترتیب، برای برخی از افراد، هوش مصنوعی آن هیولای دیجیتالی ترسناکی است که به شدت مشاغل را نابود میکند و آیندهای همراه با بیکاری انسانها را در پی خواهد داشت.
این احساسات و تصورات عصبانی کننده با ویژگیهای شدید و پیوستهای همراه است که بصورت ویروسی در شبکه های اجتماعی پخش میشوند. با این حال، آنها بطور منظم واقعیت را منعکس نمیکنند.
ما مجذوب دستاوردهای جدید هوش مصنوعی میشویم، اما از این نکته غافل میشویم که این ویژگیها معمولاً در مرحله آزمایشگاهی هستند و هنوز برای کار عملی آماده نیستند.
هوش مصنوعی مکمل کار انسان خواهد بود نه جایگزین وی.
در موارد متعددی، الگوریتمهای هوش مصنوعی به اندازه کافی دقیق نیستند تا یک کار خاص را بطور کامل خودکار تکمیل نمایند. به عنوان مثال تشخیص پزشکی مبتنی بر تصویر را نظر بگیرید، یک الگوریتم دید رایانه فقط می تواند پیشنهادهایی را ارائه دهد. یک پزشک همواره نیاز به تجدیدنظر در این پیشنهادها دارد، زیرا یک یافته غیر پایه می تواند برای بیمار کشنده باشد. با این وجود، هوش مصنوعی میتواند دادههایی را که برای تشخیص بیماری مفید است، ارائه دهد و به پزشک قدرت بیشتری در تشخیص درست و معالجه بیمار میدهد.
آیا هوش مصنوعی در چند سال آینده جانشین بشر در کارها و جامعه خواهد شد؟
هوش مصنوعی (AI) در سالهای گذشته به ویژه در سناریوی COVID-19 بسیار شناخته شده است. در صنعت فناوری به ویژه در هوش مصنوعی و تحولات آن غوغا به پا شده است. انتظار می رود اینترنت نقشی حیاتی در توسعه خدمات مجهز به هوش مصنوعی داشته باشد. اگرچه خبرهای فراوانی در مورد هوش مصنوعی وجود دارد، اما دقیقاً نمی دانیم هوش مصنوعی چیست و چه تواناییهایی دارد.
اگر تا به حال با سیری اپل یا کورتانا مایکروسافت صحبت کرده اید و از آنها سوالاتی در رابطه با وضعیت هوا و غیره کردهاید، باید بدانید که با AI ارتباط برقرار کرده اید.
هوش مصنوعی می تواند مشکلاتی را که انسان با استفاده از هوش طبیعی انجام می دهد حل کند. هوش مصنوعی برای ساختن عوامل یا روباتهایی استفاده می شود که بتوانند رفتار انسان را تکرار کرده و از طرف انسان تصمیم بگیرند.
هدف اصلی از هوش مصنوعی برای انسانها یا مشاغل تولید ماشینی است که سریعتر و کارآمدتر فکر کند. اما این پرسش مطرح می شود که آیا پیشرفتهای تکنولوژی در این فرآیند، دنیا را فرا می گیرد؟ آیا به بشریت کمک میکند تا به بالاترین پتانسیل برسند یا انسان روند نابودی خود را آغاز می کند؟
چه کسی مسئول ایجاد و اجرای استانداردهای اصول اخلاقی هوش مصنوعی است؟
غولهای بزرگ فناوری مانند گوگل و مایکروسافت میگویند که دولتها باید در قوانین مربوط به مهارتها و کارهای هوش مصنوعی نقش مهمی را ایفا نمایند.
رسیدن به اتفاق نظر کار آسانی نخواهد بود، برای اطمینان از اینکه مشکلات موجود در جامعه به مدلهای هوش مصنوعی ما منتقل نمیشود، فناوری اطلاعات به طیف گستردهای از ذینفعان نیاز خواهد داشت.
تاکنون این مسئولیت به عهده ناظران خارجی و کارمندان شرکتهای فناوری اطلاعات بوده است، که به راحتی نظرات و انتقادها را مطرح میکنند. بعنوان مثال، گوگل پس از ماهها اعتراض کارمندان، پروژه هواپیمای نظامی بدون سرنشین خود را متوقف نمود.
پیاده سازیهای جنجالی هوش مصنوعی تنها برای مدتی نامفهوم و عجیب باقی خواهد ماند و سرانجام شیوههای مشکوک آشکار خواهد شد. در صورت بروز این امر، شرکتها مجبور میشوند به جای اقدام جدی در زمینه تنظیم و اجرای یک سیاست هوش مصنوعی با اصول اخلاق، واکنش نشان دهند.
گرایشهای شغلی مهم هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)، فناوریهایی که به افراد و سازمان ها کمک میکنند تا شخصیسازی و ارتباطات مشتری، تجزیه و تحلیل و پردازش دادهها و بسیاری از برنامههای دیگر را در دست داشته باشند.
برخی گزارشها نشان میدهد که فقط در سال ۲۰۲۱، سهچهارم برنامههای شرکتهای تجاری میتواند به AI متکی باشند و نیز بیش از ۲۰ میلیون شغل مربوط به هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۳ پیش بینی شده است.
با توجه به دامنه توسعه و گسترش AI و ML، متخصصانی با مهارتهای مناسب میتوانند خود را با فرصتهای شغلی در طیف گستردهای از صنایع وفق دهند. شکاف جهانی مهارت در فن آوریها به این معنی است که متقاضیان واجد شرایط میتوانند انتظار حقوق خوب و موقعیت چانه زنی قوی را داشته باشند.
مدیر یک شرکت فناوری مستقر در کالیفرنیا می گوید، در سال ۲۰۲۱، فرصتهای شغلی برای متخصصان AI و ML در ایمنی عمومی، بانکداری، خدمات مربوط به امور مالی و مراقبتهای بهداشتی افزایش چشم گیری خواهد داشت.
این سه صنعت پول سرمایه گذاری در هوش مصنوعی و فرصت مشاهده نتایج این سرمایه گذاری را دارند. همه گیری ویروس کرونا باعث شده است که صنایع، بیشترین ضربه و آسیب را تجربه نمایند و اکنون در حال بررسی هوش مصنوعی و اینکه چگونه می توانند از آن برای بازسازی و تنظیم شرایط جدید استفاده کنند، هستند.
جمعآوری و آمادهسازی دادهها و همچنین تخصص تجزیه و تحلیل دادهها، می تواند در هنگام استخدام برای هوش مصنوعی، بیشترین امتیاز مهارتی را داشته باشد.
شرکتهای فناوری به استعدادهایی نیاز دارند که بتوانند مجموعههای آموزشی رو به رشد را حفظ نموده و با تجزیه و تحلیل دادهها، مجموعه دادههای هدفمند برای تولید مدل سفارشی ایجاد کنند. این بدان معناست که شرکتها به افراد متخصص در تنظیم و آموزش الگوریتمها، نیاز دارند.
سه فناوری برتر در هوش مصنوعی در ده سال آینده
۱- Generative AI
پیشرفتهای اخیر در هوش مصنوعی به شرکتهای بسیاری این امکان را داده است تا بطور خودکار، الگوریتمها و ابزارهایی برای تولید تصاویر ۳ بعدی و ۲ بعدی مصنوعی، ایجاد کنند. این الگوریتم ها اساساً Generative AI را تشکیل میدهند که به ماشینها امکان میدهد از مواردی مانند متن، فایلهای صوتی و تصاویر برای ایجاد محتوا استفاده کنند. هوش مصنوعی مولد، به عنوان یکی از امیدوار کنندهترین پیشرفتها در جهان AI در دهه گذشته توصیف شده است.
۲- Federated Learning
طبق مقاله تحقیقاتی گوگل، این نوع آموزش به عنوان یک روش یادگیری تعریف میشود که به کاربران اجازه میدهد بدون نیاز به ذخیره سازی دادهها در یک مرکز داده خاص، از مزایای مدلهای مشترک ایجاد شده از این دادههای غنی، بهره مند شوند و از فرآیند یادگیری ماشین به بهترین شکل استفاده کنند.
۳- Neural Network Compression
هوش مصنوعی با استفاده از شبکه عصبی عمیق (DNN) در تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ پیشرفت سریعی ایجاد کرد. با این حال، نقطه ضعف کلیدی هر شبکه عصبی این است که از نظر محاسباتی فشرده و نیاز به حافظه زیاد است که استقرار در سیستمهای با منابع سخت افزاری محدود را دشوار می کند. بعلاوه، با افزایش دادهها، این نقطه ضعف کلیدی آشکارتر میشود، پس محققان از یک تکنیک AI به نام فشرده سازی شبکه عصبی استفاده کردهاند.
فیسبوک و هوش مصنوعی
فیس بوک از AI برای جلوگیری از ارسال های خطرناک و دروغین استفاده می کند. این شبکه اجتماعی در سال گذشته مورد انتقادات ویرانگری از سوی افرادی قرار گرفته است که میگویند این شرکت اقدامات کافی برای جلوگیری از انتشار سخنان نفرت انگیز، آزار و اذیت آنلاین و انتشار اخبار دروغ انجام نمی دهد.
البته وظیفه بررسی و کنترل فعالیت های بیش از یک میلیارد کاربر که روزانه ۴ پتابایت داده، از جمله ۳۵۰ میلیون عکس در روز تولید می کنند کار چندان راحتی نیست.
با این حال، این شرکت به دلیل مجاز نمودن فعالیتهای تعداد زیادی از گروههای منتشر کننده پستهای نفرت انگیز، توهین آمیز و تهدیدآمیز و اجازه دادن به گروهها برای انتشار آزادانه ادعاهای سیاسی دروغ، همواره مورد انتقاد قرار گرفته است.
تجزیه و تحلیلهای آکادمیک و دولتی از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ شواهدی از دخالت گسترده بازیگران داخلی و خارجی را کشف کرد و به نظر میرسد تلاشهای مشابهی نیز در انتخابات سال ۲۰۲۰ انجام شده است.
فیس بوک ۱۵۰۰۰ ناظر محتوا را استخدام نموده تا گزارشهای مربوط به رفتارهای نادرست از سوءاستفاده سیاسی، تهدیدهای تروریستی تا آزار و اذیت در مورد کودکان را بررسی کنند.
فیس بوک اعلام کرد که یادگیری ماشینی را به فرآیند بررسی و تشخیص گزارشهای جدی وارد کرده و این الگوریتمها را برای تشخیص شدیدترین مسائل و اختصاص آنها به ناظران انسانی استفاده خواهد کرد.
فیس بوک می گوید که پست های مشکل ساز را براساس معیارهای، ویروسی بودن، شدت و احتمال نقض قوانین ارزیابی می کند. به عنوان مثال، پست فحاشی و تهدید به خشونت در محل ناآرامیهای نژادی، از اولویت بالاتری برخوردار خواهد بود، و بطور خودکار توسط ماشین جمع آوری و برای ارزیابی و اقدام فوری به یک ناظر واگذار میشود.
مدیر محصول در تیم بررسی مطالب فیس بوک می گوید: تمام موارد نقض محتوا هنوز هم مورد بازبینی اساسی انسان قرار می گیرند، ما برای اولویت بندی بهتر مطالب از سیستم بررسی خودکار استفاده خواهیم کرد. ما انتظار داریم که در مواردی که تخطی از محتوا کم است، از اتوماسیون بیشتری استفاده کنیم، به خصوص اگر تعداد زیادی از افراد به سرعت مطالب را به اشتراک گذاشته باشند.
عضو تیم یکپارچگی فیس بوک، می گوید: “ما در حال ترکیب هوش مصنوعی و بازرسان انسانی هستیم تا اشتباهات کمتری رخ دهد. هوش مصنوعی هرگز کامل نخواهد بود.”