بیت کوین چیست؟ هر آنچه که باید در رابطه با ارز دیجیتال بدانیم

بیت‌کوین (به انگلیسی: Bitcoin) یکی از معروف ترین ارزهای مجازی است که شاید نام آن به گوش‌تان خورده باشد ولی دقیق ندانید که چیست. در ادامه با مجله اکتومگ همراه باشید:

BitCoin چیست؟

بیت کوین نوعی ارز مجازی است که از ابتدای قرن ۲۱ به شهرت و شکوفایی زیادی رسید و آینده روشنی نیز پیش روی آن است و می توانید آن را به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری در نظر بگیرید. بیت کوین، ترکیبی است از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطه‌ها و بانک ها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنش‌های مالی را در سطحی بین‌المللی مقدور می سازد.

بیت کوین بر خلاف پول‌های امروزی که عرضه و توزیع آن‌ها در اختیار دولت‌هاست، در کنترل هیچ فرد، گروه و یا سازمان خاصی نیست. افرادی که وارد شبکه این ارز دیجیتال می‌شوند، باید قوانین مربوط به شبکه را بپذیرند. این قوانین به صورت کدهای برنامه‌نویسی‌ است که در اینترنت توسط همه قابل مشاهده است. دولت‌های مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمی‌دانند که باید چه واکنشی نسبت به بیت کوین داشته باشند. برخی از آنها، اقدام به ممنوعیت و حذف آن می‌کنند و برخی دیگر در تلاشند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.

گروه‌های مختلفی در شبکه بیت کوین حضور دارند که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به استخراج‌کنندگان، توسعه‌دهندگان و نودهای شبکه اشاره کرد.

هر یک از این گروه‌ها وظیفه خاصی در شبکه بر عهده دارد؛ برای مثال استخراج‌کنندگان یا ماینرها کار تایید انتقال‌ بیت کوین‌ها که به آن تراکنش هم گفته می‌شود را در شبکه انجام می‌دهند. یا توسعه‌دهندگان به صورت داوطلبانه مسئول ارتقای نرم افزار بیت کوین و قابلیت‌های آن هستند. نودها هم تاریخچه تراکنش‌هایی که در شبکه انجام می‌شوند را در هاردهای خود ذخیره و نگهداری می‌کنند.

با داشتن بیت کوین انگار طلا در اختیار دارید. بعد از بیت کوین، رمزارزهای بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگی‌هایی مشابه بیت کوین دارند. کریپتوکارنسی‌ها یا رمزارزها دارای ویژگی‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای هستند و شهرت زیادی پیدا کرده‌اند. کریپتوکارنسی‌های مختلف نظیر بیت کوین، در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کنند که به آن بلاک چین گفته می‌شود. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و امکان دخل و تصرف در داده‌های آن وجود ندارد. گسترده بودن، تعداد زیاد کاربران، نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه و همچنین نبود ناظری بر شبکه، آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های گوناگون بدل می‌سازد. به عبارت دقیق‌تر، bitcoin در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت می‌کند.

بیت کوین، خطوطی از رمزهای کامپیوتری است که ارزش پولی دارد. این خطوط رمز با کامپیوتر‌های قوی و مصرف انرژی برق بسیار زیادی تولید می‌شوند. به کریپتوکارنسی‌ها، ارز دیجیتال هم گفته می‌شود. این ارزها، شکلی از پول‌های دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق می‌شوند. شاید سوال کنید که معنای کریپتو در واژه کریپتوکارنسی یعنی چه و از کجا می‌آید. این واژه از کریپتوگرافی گرفته شده است. کریپتوگرافی به فرآیندی گفته می‌شود که خلق سکه‌های جدید را حفاظت می‌کند.

بیت کوین‌ها، بعد از تبادل در کیف پول‌های دیجیتالی قرار می‌گیرند. هر کیف پول دیجیتالی، یک پایگاه داده کوچک است که کاربران روی کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند و تبلت‌های خود ذخیره می‌کنند. کاربران مختلف که در شبکه بلاک چین حاضر هستند، گره نامیده می‌شوند و هر تراکنشی که در شبکه بلاک چین صورت می‌گیرد باید به تایید تمام گره‌ها یا همان کاربران برسد. با توجه به این ویژگی، امکان اینکه تغییر در داده‌ها به وجود بیاید یا کسی تقلب و کلاه‌برداری کند بسیار اندک خواهد بود.

تاریخچه بیت کوین

در ۱۸ اوت سال ۲۰۰۸ دامنه ی اینترنتی به نشانی bitcoin.org ثبت گردید. در ۳۱ اکتبر همان سال، ایمیلی حاوی یک لینک به مقاله ای به نام «بیت کوین: سیستم پولی همتا به همتا» که توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو نوشته شده بود، در فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر گردید. ناکاموتو بیت کوین را در قالب نرم‌افزار متن‌باز طراحی و در ژانویه ۲۰۰۹ به صورت عمومی منتشر نمود. هویت ناکاموتو همچنان ناشناس باقی مانده است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام.

در سوم ژانویه ۲۰۰۹، زمانی که ناکاموتو اولین بلوک زنجیره ( که به نام « بلوک آفرینش » شناخته می شود ) را استخراج نمود، شبکه بیت کوین ایجاد شد. دریافت کننده اولین مبادله بیت کوین، هال فینی بود، شخصی که اولین سیستم اثبات مفهوم قابل استفاده مکرر (RPoW) را در سال ۲۰۰۴ طراحی کرده بود.

بعد از این رمزارز، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند لایت‌کوین، اتریوم و… هم به دنیا معرفی شده‌اند. یکی از مزایای اصلی bitcoin، این است که می‌توان آن را در حالت آفلاین هم در یک سخت‌افزار امن ذخیره کرد. به این حالت، ذخیره سرد گفته می‌شود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن bitcoin و رمزارزها وجود نخواهد داشت. ذخیره سرد، در مقابل ذخیره گرم قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیره‌سازی است که طی آن، داده‌ها روی سطح اینترنت ذخیره می‌شوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن هم به وجود می‌آید.

جنجال بیت کوین

مابین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، فعالیت‌های مجرمان و خلافکاران با بیت کوین، این ارز دیجیتالی را به شهرت رساند. آنها با کمک این ارز دیجیتالی، فعالیت‌های مجرمانه خود را به دور از چشم قانون پیگیری می‌کردند. نکته مهم دیگری که باعث می‌شد، اعمال خلافکارانه در این بستر صورت بگیرد، نبود وجود نظارت‌های دولتی و دریافت نکردن مالیات از دارایی‌های موجود در بستر بلاک چین بود. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، دولت‌ها هنوز نتوانسته‌اند که قوانینی منسجم در حیطه ارزهای دیجیتالی تدوین کنند. اِسکم‌ها (scam) نیز یکی از دلایلی هستند که نام رمزارزها را در دنیا مطرح کردند. اسکم‌ها، همان تله‌هایی هستند که در قالب‌هایی موجه سر راه کاربران قرار گرفته و ارزهای آنها را می گیرند.

همچنین بعضی از دولت ها نیز امروزه به استفاده از این رمزارزها رو آورده اند. کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند و یا بدنبال انجام اعمالی هستند که نمی خواهند ردی از آنها باقی بماند، نمونه ای این دولت ها هستند.

معاملات و ارزش بیت کوین

امروزه بعضی از خرده فروشی ها و کسب‌و‌کارها، بیت کوین را به عنوان روشی برای پرداخت در نظر می گیرند. با استفاده از بعضی صرافی ها می توانید انتقالات ارزی خود را انجام داده و حتی از فروشگاه های آنلاین سفارش دهید.

ارزش بیت کوین توسط فرد یا گروه خاصی تعیین نمی‌شود. همانطور که قیمت طلا یا نفت در بازارهای جهانی براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود، قیمت بیت کوین نیز در صرافی‌ها و کارگزاری‌ها بر اساس دو عامل اصلی عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

البته قیمت بیت کوین در حالت کلی توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، اما به صورت جزئی‌تر تعدادی از عوامل وجود دارند که می‌توانند بر روی آن تاثیرگذار باشند. برای نمونه قانون‌گذاری‌ها و ممنوع اعلام کردن استخراج یا خرید و فروش بیت کوین در یکی از کشورهای بزرگ از نظر اقتصادی، می‌تواند بر روی قیمت آن تاثیرگذار باشد. وضعیت توسعه، تصمیمات توسعه‌دهندگان، رویدادها و اتفاقات مهم و موردانتظار نیز از جمله عوامل دیگری هستند که می‌توانند بر روی قیمت بیت کوین اثر بگذارند.

البته بازار ارزهای دیجیتال به دلیل عدم بلوغ کافی و قرار داشتن در مراحل ابتدایی خود، هنوز نوسانات زیادی دارد و از طرفی گاهی اوقات با عرضه یا تقاضاهای صورت گرفته توسط نهنگ‌ها تغییرات شدیدی را تجربه می‌کند. نهنگ‌ها سرمایه‌گذاران بزرگی هستند که مقدار بسیار زیادی بیت کوین دارند و فعالیت آن‌ها در بازار موجب تکان خوردن شدید قیمت‌ها می‌شود؛ درست مانند حرکت وال‌ها در اقیانوس که در اطراف خود تلاطم زیادی به وجود می‌آورند.

از سوی دیگر این ارز دیجیتال را می‌توان دارای یک ارزش بنیادین نیز دانست که مقدار آن با توجه به وضعیت شبکه‌اش و هزینه‌ای که ماینرها برای استخراج یک واحد از آن صرف می‌کنند، به دست می‌آید. با وجود شیوه‌های ارزش‌گذاری مختلف، در نهایت قیمت بیت کوین توسط عرضه‌ای که می‌تواند از سوی استخراج‌کنندگان باشد و یا تقاضایی که از سوی سرمایه‌گذاران شکل گرفته‌ است، تعیین می‌شود.

در شبکه بیت کوین با اینکه همه افراد می‌توانند در خلق واحدهای پولی جدید مشارکت کنند، اما تعداد کل سکه‌هایی که می‌تواند ساخته شود محدود به ۲۱ میلیون واحد است. محدود بودن این تعداد یکی از همان قوانینی است که در کدهای شبکه نوشته شده است. یکی از دلایل عمده‌ای که موجب ارزشمند شدن بیت کوین در طول زمان و یا به عبارت دیگر بالا رفتن قیمت آن شده، ویژگی محدود بودن آن است.