بازاریابی پیامکی یا SMS Marketing یکی از ابزارهای مهم در دیجیتال مارکتینگ است. احتمالاً شما بعد از شنیدن این نام یک حس منفی نسبت به آن پیدا می‌کنید و به آن نامی شبیه “مزاحمت پیامکی” می‌دهید و می‌گویید این روش‌های سنتی دیگر نه‌تنها جواب نمی‌دهد، بلکه تاثیر منفی نیز دارد. اما آیا واقعاً این ابزار بازاریابی این روزها دیگر مرده است و کارایی سابق را ندارد؟ در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
تاریخچه پیامک
پیامک (Short Message Service)، مجموعه‌ای از کاراکترها است که از یک دستگاه موبایل و از طریق مراکز مخابراتی به دستگاه موبایل دیگری ارسال می‌شود. این فناوری در سال ۱۹۹۲ در کشور انگلستان اختراع شد و از سال ۱۳۸۱ وارد ایران شد. به مرور زمان استفاده از SMS گسترش یافت، به‌طوری‌که تا بیست سال بعد نقشی محوری در نحوهٔ برقراری ارتباط میان انسان‌ها پیدا کرد.
این روش برای سالیان متمادی به تنها روش ارتباط متنی بین افراد تبدیل شد. در ایران دو استفاده‌ی بسیار زیاد از آن شد: ۱- ارسال جک، ۲ – ارسال تبریک
اوضاع به گونه‌ای پیش رفت که در زمان‌هایی مانند عید نوروز، حجم انبوهی از پیغام ارسال می‌شد و زیرساخت مخابرات که آمادگی لازم برای آن را نداشت، به سرعت از کار می‌افتاد.
پیامک و تبدیل شدن به ابزار بازاریابی
همان‌طور که گفتیم ارسال SMS در ابتدا تنها ابزاری برای ارتباط بین افراد بود. اما کم‌کم بسیاری متوجه شدند که می‌توان از آن برای بازاریابی نیز استفاده کرده و پیغام‌های تبلیغاتی را به‌صورت انبوه ارسال کرد. وقتی این نیاز احساس شد و با توجه به تقاضای زیادی که وجود داشت، بسیاری از شرکت‌ها اقدام به ساخت ابزاری به نام دانگل کردند که بتوان به‌صورت انبوه پیغام ارسال کرد. در داخل این دانگل یک سیم کارت وجود داشت و نرم‌افزاری نیز داخل آن بود که می‌توانستیم تعداد زیادی شماره تلفن داخل آن اضافه نماییم و با زدن دکمه ارسال، پیغام تعیین شده به تمام تلفن‌ها ارسال می‌شد. مدتی بعد نیز دستگاه‌هایی عرضه شدند که تعداد بیشتری سیم کارت پشتیبانی می‌کردند و در نتیجه می‌توانستیم تعداد زیادی پیغام در طول روز ارسال نماییم.
بعد از چندین سال که از این روش برای ارسال تبلیغات استفاده می‌شد، مخابرات، پنل‌هایی را طراحی کرد که جای این دستگاه‌ها را گرفتند و نام سرویس VAS یا Value added service را به آن داد. مخابرات طی یک مناقصه، سرشماره‌های مختلف را به شرکت‌های خصوصی داد تا آنها بتوانند به مردم سرویس ارائه نمایند.
در ادامه وب سرویس‌ها نیز به عنوان یک خدمت مهم، عرضه شدند. با استفاده از آن شما می‌توانستید مثلاً فروشگاه خود را به پنل SMS متصل کرده تا پیغام‌ها به‌صورت اتوماتیک و سفارشی‌سازی شده، ارسال شوند.
در این مرحله مردم با حجم انبوهی از پیغام‌های مربوط و نامربوط روبرو شدند که از جاهای مختلف برای آنها ارسال می‌شد. میزان شکایات از این مزاحمت‌ها روز به روز بیشتر شد. در ابتدا مخابرات راهی برای مردم ایجاد کرد که اگر شماره ۱ را برای یک شماره خاص ارسال کنند، دیگر پیغام‌های انبوه دریافت نمی‌کردند. این مشکل حل شد اما مشکل بزرگتری ایجاد شد. شما دیگر نمی‌توانستید پیغام‌های مهمی مانند پیغام‌های بانکی را نیز دریافت کنید.
برای رفع این مشکل نیز مخابرات تصمیم گرفت خط‌ها را به دو نوع عادی و خدماتی تقسیم نماید. در نوع عادی که به هر کسی داده می‌شد، اگر شما دریافت پیغام‌های انبوه را غیرفعال کرده بودید، از آنها پیغام نمی‌گرفتید. اما وضعیت برای خط‌های خدماتی فرق می‌کرد. شما باید با مجوز و تعهدهای خاص این خط‌ها را دریافت می‌کردید. در ضمن حتی اگر ارسال sms غیرفعال شده باشد، باز شما از این خط‌ها پیغام دریافت خواهید نمود.
اما باز مشکل دیگری پدید آمد و آن سواستفاده دیگران از خط‌های خدماتی و ارسال لینک‌های خطرناک برای مردم بود. گویا پایانی بر چالش‌های مخابرات با این پدیده، متصور نیست و همچنان دود ناشی از آن به چشم مردم می‌رود. دیگر فقط بحث مزاحمت مطرح نیست بلکه کلاه‌برداری‌ها در این قسمت بسیار بیشتر شده است.
با تمام مزاحمت‌ها و کلاه‌برداری‌هایی که در این روش وجود دارد، آیا همچنان SMS یک ابزار تبلیغاتی مناسب به حساب می‌آید؟ برای پاسخ به این سوال هنوز داده‌های ما کافی نیست و باید بیشتر به بررسی این موضوع بپردازیم.
انواع پیامک تبلیغاتی
چندین نوع پیامک در بازاریابی وجود دارد:
پیامک‌های Transactional
این دسته از پیامک‌ها در پاسخ به یک اتفاق ارسال می‌شود. برای مثال وقتی شما به حساب بانکی خود وارد می‌شوید، یک SMS برای شما ارسال می‌شود و یا وقتی مبلغی به حساب شما واریز می‌شود، به سرعت یک پیغام دریافت می‌کنید. این دسته از پیامک‌ها بسیار کاربردی بوده و عموماً آزاردهنده نیستند و اگر در جای درست خود استفاده شوند، باتوجه به اینکه می‌توانند یک حس اعتماد در مشتری ایجاد کنند، به عنوان یک ابزار مناسب برای بازاریابی در نظر گرفته می‌شود.
پیامک‌های تبلیغاتی
به پیامکی گفته می‌شود که به‌صورت انبوه برای بسیاری از افراد ارسال می‌شود. البته این تعریف و این کاربرد برای گذشته بود و اکنون این تعریف از پیامک در دسته‌بندی اسپم قرار می‌گیرد. در حال حاضر این تعریف صحیح است: پیامک بازاریابی به پیامکی گفته می‌شود که برای یک گروه یا سگمنت خاص که از قبل آنها را می‌شناسیم یا آنها ما را می‌شناسند ارسال می‌کنیم. همان‌طور که مشاهده می‌کنید دیگر بی‌هدف پیامکی ارسال نمی‌شود و شما باتوجه به نیاز مشتری و اجازه‌ای که از او گرفته‌اید، اقدام به ارسال SMS می‌نمایید.
پیامک صوتی
در این روش شما پیغامی را ضبط کرده و لیست شماره‌های خود را به سامانه می‌دهید. در ادامه، سامانه با تک تک شماره‌ها تماس گرفته و پیغام شما را پخش می‌کند. متاسفانه اکثراً از این روش همچنان به‌صورت انبوه و بدون هیچ‌گونه هدف‌گذاری خاصی استفاده می‌کنند. باتوجه به اینکه امکان قرار دادن شماره در بلک لیست به‌خصوص در گوشی‌های جدید بسیار راحت شده، حتماً پیشنهاد می‌شود از این روش با احتیاط و با هدف‌گذاری خاص استفاده شود.
انواع دسته‌بندی ارسال پیامک
وقتی شما در سامانه‌های ارسال پیامک وارد می‌شوید احتمالاً انواع دسته‌بندی‌های مختلف را مشاهده خواهید کرد که در ادامه به بررسی مهمترین آنها خواهیم پرداخت:
ارسال بر اساس کدپستی و آدرس
زمانی که افراد اقدام به خرید سیم کارت می‌کنند، آدرس و کدپستی خود را ثبت می‌کنند. این سامانه‌ها از این اطلاعات برای ارسال پیامک استفاده می‌کنند. اما باید در نظر داشته باشید که ممکن است بسیاری از افراد بعد از مدتی تغییر آدرس بدهند. به همین دلیل نمی‌توان این روش را بسیار دقیق دانست.
ارسال بر اساس جنسیت و سن
این اطلاعات نیز به مانند مورد قبلی در زمان ثبت نام سیم کارت دریافت می‌شود. اما برخلاف مدل قبلی، قابل اتکا است و میتوانید از آن بهترین استفاده را نمایید.
ارسال بر اساس BTS مخابراتی
براساس این دسته‌بندی اگر فردی وارد منطقه‌ای شود که شما انتخاب کرده‌اید، برای او پیغام فرستاده می‌شود. برای نمونه اگر نمایشگاه کتاب در محلی مانند بزرگراه چمران برگزار می‌شود، می‌توانیم تعیین کنیم افرادی که وارد BTSهای این منطقه شدند، یک پیغام دریافت کنند تا شاید با یادآوری آن، تصمیم به بازدید از نمایشگاه بگیرند.
نتیجه‌گیری
تجربه نشان داده در دنیای امروز اگر شما بتوانید مشتریان خود را تحلیل کرده و بر اساس نیاز آنها اقدام به ارسال پیغام نمایید، توانسته‌اید به بهترین شکل از این ابزار بازاریابی استفاده کنید. باید گفت که میزان ROI یا همان بازگشت سرمایه در این ابزار بسیار بالاست اما به شرطی که مبتنی بر رفتار مشتریان باشد، در غیراینصورت شما به عنوان یک اسپمر شناخته شده و نه‌تنها از میزان بالای ROI در این ابزار استفاده نکرده‌اید بلکه کل هزینه‌ی خود را دور ریخته‌اید.
پرسش و پاسخ
آیا بازاریابی پیامکی تاثیری بر فروش دارد؟
اگر از این ابزار به درستی استفاده شود، مطمئناً تاثیر آن بر فروش بسیار زیاد خواهد بود.
اس ام اس مارکتینگ چیست؟
یکی از ابزارهای بازاریابی است که شما میتوانید با استفاده درست از آن حس خوبی در مشتری ایجاد کرده و آنها را مجاب به خرید از خودتان کنید.
امید مرادی – اسفند ۱۴۰۰
