کرونا چیست؟
سازمان جهانی بهداشت در سرتاسر دنیا به دنبال شناسایی، ردیابی و محدود کردن ویروس جدیدی از خانواده ویروس کرونا به نام«کوید-۱۹» (COVID-19) است. ویروس COVID-19 پس از مبتلا کردن افراد زیادی در چین در کشورهای دیگر دنیا هم شیوع پیدا کرده است. این نوع ویروس کرونا در ایران هم در حال پراکنده شدن است. علائم بیماری کرونا در اکثر مبتلایان به این ویروس خفیف است و درمان میشود، اما ممکن است بیماری در برخی دیگر شدیدتر باشد و حتی منجر به مرگ شود. اما ویروس کرونا چیست و تا چه اندازه خطرناک است؟ علائم کرونا چیست؟ درمان کرونا چیست؟ راه پیشگیری از کرونا چیست؟ واکسن کرونا کی آماده میشود؟ در این مطلب قصد داریم شما را با همه چیز درباره کرونا آشنا کنیم.
علائم بیماری کرونا
سه نشانهی زیر رایجترین علائم بیماری کرونا هستند.
- تب
- خستگی
- سرفه خشک
در برخی افراد ممکن است علائم کرونا شامل نشانههای زیر هم باشد.
- درد
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- گلودرد
- اسهال
علائم کرونا به طور میانگین ۵ تا ۶ روز پس از آلوده شدن فرد به ویروس بروز میکند، اما ممکن است بروز علائم اولیه تا ۱۴ روز هم طول بکشد.
چه زمان باید تست کرونا بدهیم؟
با گسترش ویروس در دنیا، پژوهشگران توانستهاند تصویر واضحتری از چگونگی بروز علائم کرونا به دست آورند؛ مخصوصا در مواردی که بیماری به شکلی خفیف ظاهر میشود. اولین تحقیقات دربارهی ویروس کرونا و بیماری کووید ۱۹ در چین روی بیمارانی انجام شده بود که به دلیل بروز علائم شدید راهی بیمارستان شده بودند، اما در حال حاضر درک بسیار بهتری از چگونگی بروز علائم کرونا در بین عموم افراد داریم.
برای مثال از دست دادن حس چشایی یا بویایی، به خوبی قابل تشخیص و نشانهای قوی از آلوده شدن فرد است. اما علائم دیگری مثل سردرد، لرز یا گلودرد در بیماریهای متعددی دیده میشود. پس از کجا باید بدانیم علائمی که بروز کردهاند نیاز به پیگیری جدی یا آزمایش دارند؟ در ادامه جمعبندی نظر دکترها و محققان متعددی که دربارهی بیماریهای واگیردار مشغول پژوهش هستند را دربارهی این موضوع میخوانید.
علائم اصلی ابتلا به ویروس کرونا
تب: برخی از بیماران ممکن است چند روز با تب بالا دست و پنچه نرم کنند. از طرف دیگر، برخی بیماران ممکن است در فاصلهای چند روزه دمای بدن متغیری داشته باشند و تب آنها مرتب بالا و پایین رود. با این حال، میدانیم که اوج تب بعد از ظهر اتفاق میافتد. دکتر «دیوید آرونوف»، متخصص بیماریهای واگیردار در دانشگاه وندربیلت در این باره توضیح داده است: «به نظر من اگر شخصی دچار تب شده، حتی بدون در نظر گرفتن این که چه مدت زمانی است تب دارد، اگر دلیلش را نمیداند بهتر است به دنبال آزمایش باشد.»
تحقیقات دانشگاه سیتی لندن نشان دادهاند که تب به عنوان یکی از عوامل اصلی ویروس کرونا، در بین ۸۲ تا ۸۷ درصد بیماران دیده شده است.
سرفهی خشک: سرفه، همهگیرترین نشانه پس از تب بالاست. دکتر «کارتینی استاوروپلو» از دانشگاه سیتی دربارهی سرفه به عنوان یکی از علائم اصلی ویروس کرونا میگوید: «سرفه در بین تمام بیماران هم دیده نشده است. با این که آن را به عنوان یکی از علائم اصلی دستهبندی میکنیم، ولی به طور میانگین از هر سه نفری که به بیماری کووید ۱۹ دچار میشوند، فقط دو نفر این علامت را دارند.»
او اضافه میکند: «با این حال، سرفه یکی از شایعترین علائم سینه پهلو است که ممکن است به خاطر بیماری کرونا به وجود بیاید. اگر شخصی با سرفههای جدید مواجه شده یا دو سه روز گذشته تنگی نفس داشته است، باید قطعا آزمایش شود.»
تنگی نفس: بررسیهای دکتر استاوروپلو نشان داده است که این نشانه بیشتر در افرادی با بیماری وخیم دیده میشود. او میگوید: «در برخی تحقیقات تنگی نفس یکی از نشانههای بیماری وخیم و سنگین بود.» طبق تحقیقات انجام شده، کمتر از ۸ درصد افرادی که سطح بیماری آنها وخیم نبوده دچار تنگی نفس شدهاند.
علائم جدید ابتلا به ویروس کرونا
لرز: لرز و احساس سرما معمولا پیش از شروع تب آغاز میشود. البته افراد همیشه بالا رفتن دمای بدن خود را متوجه نمیشوند. احساس سرما با لرزش همراه میشود، چون لرزیدن یکی از روشهای بدن انسان برای تولید گرما و بالا بردن دمای بدن است.
درد عضلانی: طبق گزارش جدیدی که سازمان جهانی بهداشت منتشر کرده، حدود ۱۵ درصد بیماران کووید ۱۹ بدندرد را تجربه میکنند. با این حال، درد عضلانی مختص بیماری کووید ۱۹ نیست؛ بسیاری از عفونتها ممکن است به درد مفاصل و بدندرد منجر شوند. درد در چنین مواقعی نتیجهی عکسالعمل بدن به یک ویروس است.
دکتر آرونوف در این باره توضیح داده: «مطمئنا همهی ما که به سرماخوردگی یا آنفولانزا دچار شدهایم، تجربهی بدندرد، سردرد یا گلودرد را داشتهایم. با این حال میدانیم که این علائم ممکن است به خاطر کووید ۱۹ هم به وجود آمده باشند. در نتیجه بسیار منطقی است افرادی که این علائم را دارند به آزمایش دادن تشویق کنیم.»
با توجه به این که در حال حاضر دیگر در فصل سرماخوردگی و آنفولانزا نیستیم، اگر به درد عضلانی مبتلا شدهاید یا دیگر نشانههای آنفولانزا را در خود میبینید، بهتر است به دادن تست کرونا فکر کنید.
آرونوف اضافه کرده است: «من خستگی ناگهانی را هم در لیست علائم قرار میدهم. البته این موضوع به شرایط بیمار و انتظارات ما از وضعیت او بستگی دارد.»
با این حال، خستگی به خودی خود نشان از بیماری نیست. «کلر استیویز»، متخصص طب سالمندان در دانشگاه کینگ لندن، توضیح میدهد که بسیاری از افرادی که آزمایش آنها منفی بوده، از خستگی شکایت کرده بودند. استیوز یکی از پژوهشگران ارشد اپ COVID Symptom Tracker در انگلستان است. او به کمک این اپ توانسته است بیش از ۳ میلیون نفر را در انگلستان ترغیب کند تا علائم خود را گزارش دهند؛ حتی اگر احساس بیماری نمیکنند. محققان میتوانند از دادههای به دست آمده از افرادی که نهایتا به کووید ۱۹ مبتلا شدهاند برای مشخص کردن نحوهی بروز علائم اولیه کرونا در عموم افراد استفاده کنند. اپ COVID Symptom Tracker در حال حاضر در ایالات متحده هم فعال شده است.
تحقیقات استیوز نشان داده است که برخی از علائم کرونا در کنار یکدیگر و در گروههای مشخصی بیشتر نمود پیدا میکنند. برای مثال، افراد سالمی که در بازهی سنی ۲۰ تا ۷۰ سال قرار دارند، اگر به کرونا مبتلا شوند هم حس بویایی خود را از دست میدهند و هم دچار خستگی میشوند. این افراد دورهی بیماری نهچندان سنگینی را تجربه میکنند.
سردرد: سردرد یکی از شایعترین مشکلات بین افراد بزرگسال است. به خودی خود، سردرد مشکلی نیست که افراد نگران آن باشند و بخواهند آن را به کووید ۱۹ ارتباط دهند. دکتر آرونوف میگوید اگر علائم سردرد شما مثل گذشته است، نیازی به نگرانی نیست.
او توضیح میدهد: «زمانی لازم است کسی به خاطر سردرد آزمایش کرونا بدهد که یا آن سردرد کاملا برای فرد جدید باشد، یا مدت زمان آن از حد معمول طولانیتر شده باشد.» اگر سردرد با نشانهی دیگری که خفیفتر است، مثل خستگی همراه شده و دلیلی هم برای این خستگی وجود ندارد، بازم هم شاید نیاز به آزمایش باشد.
بررسی دادههای اپ COVID Symptom Tracker نشان داده که سردرد یکی از علائم مهم است و در ابتدای دورهی بیماری و اغلب در کنار مجموعهای دیگر از علائم دیده میشود.
گلودرد: این نشانه با تعداد زیادی از بیماریهای دیگر مشترک است. دکتر آرونوف میگوید: «در بیماران کووید ۱۹ شاهد گلودرد هم بودهایم، ولی من آن را نشانهای کوچک میدانم.»
از دست دادن حس چشایی یا بویایی: این نشانه به عنوان یکی از علائم اصلی ابتلا به بیماری معرفی شده است. دکتر «کارول یان» متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن در دانشگاه پزشکی کالیفرنیا میگوید این نشانه به قدری مهم است که اگر افراد تنها همین یک علامت را هم داشته باشند بهتر است از نظر ابتلا به کرونا آزمایش شوند.
دکتر یان میگوید: «اگر شخصی با این نشانه مواجه شد، من به او توصیه میکنم که خود را قرنطینه کند و با مسؤولان سلامت و بهداشت محل زندگی خود تماس بگیرد. جمیعت مهمی از بیماران را دیدهایم که هیچ نشانهای جز از دست دادن حس بویایی و چشایی نداشتهاند.» با این حال، دکتر یان میگوید بیشتر افرادی که به بیماری دچار شدهاند، نشانههای دیگری مثل تب و خستگی را هم تجربه کردهاند.
تحقیقات دکتر یان نشان داده است که از هر ۱۰ بیمار، ۷ نفر حس بویایی و حس چشایی خود را در زمان آزمایش از دست داده بودند. تحقیقات دکتر استیوز هم این موضوع را تایید کرده است. او هم میگوید که از دست دادن حس بویایی به احتمال زیاد از دچار شدن فرد به بیماری میگوید.
تاثیر این نشانه آنقدر زیاد شده است که دکتر یان و تیم او دیگر به بررسی سطح تب و سرفهی بیمار بسنده نمیکنند؛ آنها از بیماران دربارهی از دست دادن حس بویایی یا چشایی هم میپرسند و معمولا با این سوال، به پاسخ درستی میرسند.
خبر خوب این است که از دست دادن حس چشایی و بویایی معمولا نشان از سطح ضعیفتری از بیماری دارد و افرادی که با این علائم برخورد کردهاند، دورهی بیماری راحتتری را سپری میکنند. دکتر یان میگوید معمولا دو تا چهار هفته طول میکشد تا حس بویایی و چشایی افراد به وضعیت گذشته بازگردد.
دیگر علائم احتمالی کرونا
بیماریهای گوارشی: تحقیقات دکتر استاوروپلو نشان داده است که کمتر از ۱۰ درصد بیماران کووید ۱۹ با مشکلات گوارشی هم روبرو شدهاند. با این حال، دکتر استیوز میگوید که مشکلاتی مثل اسهال، دلدرد یا حالت تهوع بیشتر در افراد سالمند و ضعیف دیده شده است؛ افرادی که بالای ۷۰ سال سن و برای انجام کارهای روزانه نیاز به کمک دارند. در این گروه از افراد، سرگیجهی شدید هم به عنوان یکی از علائم مهم اغلب نمود پیدا میکند.
دکتر استیوز توضیح داده است: «افرادی که سن بالا و بدن ضعیفی دارند و معمولا به چند بیماری مختلف دچار هستند، پس از ابتلا به کووید ۱۹ با دردهای شکمی روبرو میشوند. سرگیجه و سردرد هم در این گروه از افراد دیده میشود.» دکتر استیوز اضافه میکند که پرستاران و کسانی که از چنین افرادی مراقبت میکنند، باید به این علائم توجه کنند؛ چون آنها ممکن است به خاطر کووید ۱۹ بروز کرده باشند. او مشخصا به آسایشگاهها و خانههای سالمندان اشاره میکند و میگوید که باید مراقب شیوع بیماری در چنین مراکزی بود.
«انگشت کووید» و دیگر مشکلات پوستی: متخصصان پوست هم اخیرا با ناهنجاریهای تازهای برخورد کردهاند که طبق گزارش آنها، نشان از ابتلای فرد به بیماری کووید ۱۹ دارد. شایعترین مشکل که به خوبی هم خود را نشان میدهد، تغییر شکل انگشتان پا است؛ معضلی که پزشکان آن را «انگشتان کووید» نامیدهاند. در نتیجهی این مشکل، به نظر میرسد که انگشتان پای فرد به سرمازدگی دچار شده؛ حالتی که در نتیجهی قرار گرفتن بدن در دمای بسیار پایین به وجود میآید.
دکتر «استر فریمن»، سرپرست متخصصان پوست بیمارستان ماساچوست میگوید که پزشکان ۲۱ کشور، اخیرا ۴۰۰ بیمار جدید با این نشانه را کشف کردهاند. نیمی از این تعداد به خاطر کووید ۱۹ به این مشکل دچار شدهاند. دکتر فریمن میگوید: «زمانی که به سرمازدگی دچار میشوید، رنگ انگشتان پا یا برخی از اوقات انگشتان دست، به صورتی، قرمز یا بنفش درمیآید. این تغییر رنگ اغلب با ورم، سوزش و خارش همراه است.»
دلیل این مشکل، التهاب رگهای خونی پوست برای مقابله با دمای پایین یا هوای مرطوب است. دکتر فریمن میگوید اگر زمان زیادی را در بیرون از خانه با جوراب خیس بگذرانید، ممکن است با این مشکل روبرو شوید.
نکتهی غیرمعمول این است که در دوران همهگیری ویروس کرونا این علائم در افرادی دیده میشود که انتظارش را نداریم. دکتر فریمن میگوید: «بیمارانی را با این مشکل مشاهده کردهایم که در مناطق گرم زندگی میکنند یا مدت زیادی را در خانه ماندهاند. در دو هفتهی گذشته بیشتر از تمام دوران کاریام برای مشاوره حول این مشکل با من تماس گرفته شده است.»
او اضافه کرده که برخی از بیماران بسیار زود با مشکل انگشتان کووید روبرو میشوند و دیگر علائم مثل تب یا سرفه هم در آنها وجود دارد. از طرف دیگر، این مشکل در افرادی که دورهی بیماری آنها پایان یافته هم دیده شده است. گروه سومی هم از بیماران وجود دارند که تنها علائم آنها، تغییر شکل انگشتان پا بوده.
از دیگر علائم پوستی کووید ۱۹ میتوان به کهیر و قرمزی بیش از حد پوست هم اشاره کرد. البته دکتر فریمن میگوید که ویروسها معمولا باعث سرخی پوست میشوند و متخصصان پوست انتظار مشاهدهی این علائم را با ویروس کرونا هم داشتهاند. با این حال، مشکلات انگشتان پا کاملا آنها را غافلگیر کرده است.
هنوز تحقیقات کافی دربارهی علائم پوستی کووید ۱۹ انجام نشده است، ولی دکتر فریمن میگوید که نشانههایی مثل تغییر رنگ انگشتان پا باید به عنوان دلیلی برای انجام آزمایش در نظر گرفته شود. با این حال اگر چنین علائمی را دارید، جای نگرانی نیست. دکتر فریمن اضافه کرده است: «نیازی به ترس نیست. بیشتر بیمارانی که با مشکل انگشتان کووید روبرو شدهاند حال بسیار خوبی دارند و با مراقبت در خانه، روند بهبودی کامل را طی میکنند. بد نیست اشاره کنم که ضایعات پوستی بنفش رنگ انگشتان هم به خودی خود از بین خواهند رفت.»
راههای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا
تا کنون هزاران نفر به این ویروس آلوده شدهاند و افراد زیادی جان خود را از دست دادهاند. در این بین تعدادی از افراد آلوده به این ویروس هم درمان شدهاند. بیشترین میزان فراگیری ویروس در کشورهایی مانند آمریکا، ایتالیا، اسپانیا و چین مشاهده شده اما موارد بسیار زیادی هم در کشورهای دیگر از جمله ایران دیده شده است.
با شناخت علائم کرونا و رعایت نکات بهداشتی ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی که در این مطلب به آنها میپردازیم، از سلامت خود و دیگران محافظت کنید.
دستان خود را به طور مرتب بشویید
به طور منظم و با دقت دستان خود را با آب و صابون یا محلول ضدعفونی کننده حاوی الکل تمیز کنید.
چرا؟ شستن دستها با آب و صابون یا محلول ضدعفونی کننده حاوی الکل، ویروسهایی را که ممکن است به دستهای شما منتقل شده باشند، از بین میبرد.
فاصله استاندارد با دیگران را رعایت کنید
با دیگران و به ویژه کسانی که سرفه یا عطسه میکنند، حداقل یک متر و هشتاد سانتیمتر فاصله داشته باشید.
چرا؟ هنگام سرفه و عطسه قطرات ریزی از بینی و دهان افراد به بیرون پرتاب میشود. اگر شما به آنها خیلی نزدیک باشید و فرد دیگر مبتلا به ویروس باشد، این ذرات ریز که حاوی ویروس COVID-19 هستند از طریق تنفس به بدنتان وارد میشوند.
از تماس دستها با چشمها، بینی و دهان خودداری کنید
چرا؟ دستها با سطوح مختلفی در تماس هستند و ممکن است ویروس را جذب کنند. زمانی که دستها به ویروس آلوده شدند، به راحتی میتوانند ویروس را به چشمها، بینی و دهان انتقال دهند و از این طریق ویروس وارد بدن شما شده و شما را بیمار کند.
بهداشت تنفسی را تمرین کنید
مطمئن شوید که شما و اطرافیانتان بهداشت تنفسی را رعایت میکنند. بهداشت تنفسی به معنی پوشاندن دهان و بینی با داخل آرنج یا دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه و دور انداختن دستمال به سرعت است.
چرا؟ قطرات ریزی که با عطسه و صرفه از دهان و بینی ما خارج میشوند، ویروس را گسترش میدهند. با رعایت نکات بهداشتی تنفسی، میتوانید از اطرافیان خود در برابر ویروسهایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و کرونای جدید COVID-19 محافظت کنید.
اگر علائم کرونا را دارید با مراجع مربوطه تماس بگیرید
در صورتی که احساس ناخوشی میکنید در خانه بمانید. اگر علائمی مانند سرفه و تنگی نفس را در خود احساس کردید به پزشک مراجعه کنید، مراجع مربوط را مطلع کنید و از توصیههای متخصصین سلامت مربوطه پیروی کنید.
چرا؟ متخصصین ملی و محلی شما به روزترین اطلاعات در مورد شرایط منطقه شما را دارند. اطلاع دادن به کمک رسانها کمک میکند که شما را فورا به مراکز درمانی مناسب ارسال کنند. این کار هم برای خودتان بهتر است و هم از انتشار ویروس و عفونتهای دیگر جلوگیری کردهاید.
برای پیشگیری ازابتلا به ویروس کرونا از توصیههای مراکز بهداشت پیروی کنید
در مورد جدیدترین اطلاعات و اقدامات در مورد ویروس COVID-19 مطلع باشید و توصیههای مراکز بهداشت یا محل کار خود را در مورد اینکه چطور از خود و دیگران در برابر ویروس COVID-19 محافظت کنید، جدی بگیرید.
چرا؟ مراکز بهداشت هر منطقه به روزترین اخبار در مورد انتشار ویروس COVID-19 در منطقه را دارند و میتوانند بهترین منبع برای راهنمایی مردم آن منطقه جهت محافظت از خودشان باشند.
روش صحیح استفاده از ماسک تنفسی را بیاموزید
اگر چه بسیار خوشحال کننده است که خیلی از افراد تلاش دارند با پوشیدن ماسک تنفسی نقش خود را در کاهش انتقال ویروس کرونا ایفا کنند، اما خبر بد این است که بسیاری از مردم روش صحیح پوشیدن ماسک تنفسی را نمیدانند.
یکی از بزرگترین اشتباهات افراد این است که با ماسک مدام ور میروند، آن را تا زیر بینی پایین میکشند یا به طور کامل از روی صورت برمیدارند و زیر چانه قرار میدهند.
به هیچ وجه نباید زمانی که بیرون از خانه هستید ماسک خود را بالا و پایین بکشید یا آن را از روی بینی و دهان بردارید و دوباره سر جایش بگذارید. اگر نمیتوانید روش صحیح استفاده از ماسک را رعایت کنید، بهتر است آن را کنار بگذارید.