دبیان (به انگلیسی: Debian) یک توزیع لینوکس تحت لایسنس GNU/GPL است. اولین نسخه آن در سال ۱۹۹۳ و اولین نسخه پایدار آن در سال ۱۹۹۶ عرضه شد. این توزیع لینوکس توسط بنیانگذارش یان مرداک و همچنین صدها برنامه نویس داوطلب نوشته شد، آنها این ایده را در ذهن داشتند که یک سیستم عامل کاملا غیر تجاری را به دنیا معرفی کنند. دبیان یکی از قدیمی ترین توزیع های مبتنی بر هسته لینوکس است که با تغییر دادن سورس کد و اعمال تغییرات بر روی آن تاکنون بیشتر از ۱۲۰ نوع توزیع جدید از آن منتشر شده است که همه انها در اصطلاح Debian Based یا بر پایه و اساس دبیان هستند که این نمایانگر قدرت این سیستم عامل است. اوبونتو از معروفترین سیستم عامل های مبتنی بر دبیان است. همچنین سیستم عامل های Tanglu، Knoppix، SolydXK و Openbox نیز نمونه های دیگر مبتنی بر دبیان هستند.
بیشتر بدانید:
- پایان راه لینوکس CentOS
- معرفی آمازون لینوکس
- بیوگرافی لینوس توروالدز، خالق لینوکس و گیت
- دانستنی ها: صد سوال لینوکسی
در ابتدا تصور می شد که کار Debian براحتی تمام می شود و افراد زیادی اعتقاد داشتند که این پروژه در نهایت سرنوشتی جز تجزیه شدن و متلاشی شدن ندارد و با شکست مواجه خواهد شد. اما واقعیت به شکلی دیگر و کاملا متفاوت رقم خورد، نه تنها دبیان باقی ماند بلکه بعد از آن بسیار پیشرفت کرد و در کمتر از یک دهه این توزیع از لینوکس تبدیل به گسترده ترین توزیع لینوکس در دنیا شد.
اما در کنار همه نکات مثبت یک نکته منفی نیز وجود دارد. فرآیند دراز و پیچیده توسعه سیستم عامل و آزمایش و تست هایی که بر روی آن انجام می شود یک سری مشکلات را ایجاد کرده است، نسخه Stable از سیستم عامل دبیان چندان بروز معرفی نمی شود و معمولاً نسخه های Stable این توزیع از لینوکس هر ۱ تا ۳ سال معرفی می شوند، به همین دلیل علاقه مندان به سیستم عامل دبیان مجبور هستند که تا معرفی شدن نسخه بدون Bug و تقریبا بدون مشکل، از نسخه های مشکل دار و تستی Debian استفاده کنند، همین مورد در خصوص بسته های نرم افزاری نیز صادق است.
ریچارد استالمن بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزارهای آزاد، با برخی از توصیفات دبیان درباره‌ی نرم‌افزار آزاد مخالف است. به همین دلیل نرم افزاری با نام Virtual Richard M. Stallman طراحی شد. این نرم‌افزار پکیج‌های نصب‌شده در توزیع دبیان را بررسی می‌کند و آن‌هایی را گزارش می‌دهد که نرم‌افزار آزاد نیستند.
نام نسخه های ارائه شده توسط دبیان از کاراکترهای سریال Toy Story گرفته شده است و در نام نسخه های ناپایدار یا unstable دبیان نیز نام sid را مشاهده می نمایید که در این سریال در نقش پسربچه همسایه است که دائماً در فکر خراب کردن عروسک ها است.
در زیر تاریخچه توزیع های مختلف دبیان، به همراه تاریخ انتشار آنها را مشاهده می نمایید:
- Debian 1.1 (Buzz)(17 June 1996)
- Debian 1.2 (Rex)(12 Dec 1996)
- Debian 1.3 (Bo)(5 June 1997)
- Debian 2.0 (Hamm)(24 July 1998)
- Debian 2.1 (Slink)(9 March 1999)
- Debian 2.2 (Potato)(15 Aug 2000)
- Debian 3.0 (Woody)(19 July 2002)
- Debian 3.1 (Sarge)(6 June 2005)
- Debian 4.0 (Etch)(8 April 2007)
- Debian 5.0 (Lenny)(14 Feb 2009)
- Debian 6.0 (Squeeze)(6 Feb 2011)
- Debian 7 (Wheezy)(4 May 2013)
- Debian 8 (Jessie)(26 April 2015)
- Debian 9 (Stretch)(17 June 2017)
- Debain 10 (Buster)(not yet released)
- Debian 11 (Bullseye)(not yet released)
- Sid –> unstable
